Nick: ''Hoe dichter bij ik mijn gevoel schrijf, hoe minder mijn hoofd ertussen zit''

Nick Waelbers is spoken word artiest en ademwerker, wat hij samenbrengt bij zijn 'spoken wordshops'. Toen hij in een burn-out was terecht gekomen, realiseerde hij zich dat hij lang aan het worstelen was met het beeld van man-zijn. Hiermee ging hij aan de slag en begon te schrijven, waar het album 'Man In De Mal' uit voort is gekomen. Sindsdien draagt hij zijn spoken word voor op verschillende evenementen en geeft hij workshops om anderen te helpen met het onder woorden brengen van hun gevoelens. Ik heb Nick gesproken over de rol die spoken word heeft gespeeld op zijn mentale gezondheid, het overkomen van een burn-out en de workshops die hij geeft.

Nick, je treed inmiddels al een tijdje op als spoken word artiest, hoe ben je daarmee in aanraking gekomen?

''Het gevoel voor taal zat er bij mij al vroeg in. Rond mijn 11e had ik hiphop ontdekt en dat heeft mij nooit meer losgelaten. Ik weet nog goed het moment dat ik op de fiets zat naar school en dat ik naar het nummer Stan van Eminem luisterde. Het was alsof ik in een film zat en had nog nooit zoiets gehoord. Ik dacht 'Wow, je kunt gewoon ook op deze manier verhalen vertellen en mensen daarmee raken, zelfs als ze op de fiets naar school zitten'.

Jaren later was ik via mijn acteeropleiding in aanraking gekomen met poezie. Mijn ervaring met acteren en schrijven kwamen samen toen ik was aangenomen bij de &C Talent Academy van Chantal Janzen. Daar zei iemand 'Nick, wat jij doet is spoken word'. Niet wetende wat dat is, had ik dat opgezocht en kwam ik bij spoken word artiest Derek Otte terecht. Niet veel later had ik contact met hem gezocht en gevraagd of ik hem wat werk van mij mocht toesturen, waar hij echt de tijd had genomen om mij feedback te geven. Zo is het balletje gaan rollen.''

Stoer dat je meteen op hem bent afgestapt! Ik kan mij voorstellen dat het spannend kan zijn om je werk naar iemand te sturen, helemaal als je net begonnen bent.

''Ja, maar voor mij is het eigenlijk spannender om dat niet te doen. Ik weet namelijk dat als ik iets graag wil, maar dat niet doe, dat ik dan de hele dag zou piekeren. Dan is het voor mij makkelijker om mezelf over die drempel te gooien.''

''Ik doe het dan wel met knikkende knieën, maar spijt voelt voor mij veel zwaarder dan schaamte''

Daar zou ik wel wat meer van willen hebben, want ik heb het tegenovergestelde. Wanneer ik iets spannends vind, zou ik het eerder uitstellen dan er recht op afstappen.

''Snap ik ook! Ik probeer mezelf vaak af te vragen: ‘Vind ik het erger om nu op mijn bek te gaan of om over tien jaar te denken shit, had ik het maar gedaan'. Vaak voel je dan wel wat het antwoord is. Soms voel ik ook van ‘dit wil ik niet’ en dan kan ik het ook laten. Maar hierbij voelde ik het echt dat ik het moest doen. Ik doe het dan wel met knikkende knieën, maar spijt voelt voor mij veel zwaarder dan schaamte.''

Wat maakt spoken word zo bijzonder voor jou?

''Dat ik met mijn verhaal impact kan maken waardoor mensen zich gehoord voelen of herkenning vinden. Terwijl dat in eerste instantie eigenlijk dingen zijn die ik voor mezelf schrijf, waar ik bijvoorbeeld de wereld beter probeer te begrijpen of lieve woorden aan mezelf wil geven. Toen ik in een burn-out terecht was gekomen, merkte ik hoe erg ik aan het worstelen was met het beeld van mannelijkheid. Hoe ik als man 'moest' zijn, matchte niet met wie ik echt ben. Dus ging ik daar over schrijven en deelde ik dat wel eens met andere mannen. Ik merkte dat mannen daar best wel op aan gingen en soms mannen heb zien huilen waarvan ik dat nooit had verwacht.''

Je maakte dus zeker impact op die mannen!

''Ja! 'Je kan de wereld niet veranderen, maar wel de wereld van een aantal anderen' is een tekst die ik eerder heb geschreven, geinspireerd door een interview van Tupac Shakur. Ik heb niet het idee dat ik de hele wereld kan veranderen, maar aangezien ik met de struggle van mannelijkheid bekend ben, kan ik mijn woorden net zo goed inzetten voor anderen. Op een mooie manier moeilijke thema’s over kunnen brengen, waardoor je het erover kunt hebben of in actie kunt komen. Ik vind dat daar spoken word zijn kracht laat zien.''

Je geeft aan dat je in een burn-out was terecht gekomen, hoe is dat ontstaan?

''Ja, tijdens mijn studie had ik enorm last van een bewijsdrang en wilde telkens 100% geven. Ik moest alles anders doen van mezelf en was constant bezig met proberen te pieken. Op de theaterschool is het gebruik van drank en drugs geen geheim en daar heb ik ook aan meegedaan. Ook terwijl ik bezig was met drie voorstellingen tegelijkertijd, wat best een gevaarlijke cocktail is. Op een gegeven moment kreeg ik tijdens repetities zomaar last van paniekaanvallen en stuurde school mij naar huis, maar daar wilde ik eerst niet aan toegeven. Uiteindelijk had ik zo’n heftige paniekaanval gehad en werd ik weer naar huis gestuurd en toen ik mij daar eenmaal over had aangegeven stortte ik in.''

''Ik realiseerde mij dat ik wel wilde leven, maar niet meer op deze manier''

Op dat moment had je geen andere keuze dan toegeven en voor jezelf te zorgen, wat heb je gedaan toen je eenmaal thuis zat?

''Ik heb toen een jaar voor mezelf genomen. Alles was mij teveel geworden dus ik had mijn telefoon een lange tijd niet gebruikt en ik durfde niet meer naar buiten. De angst was zo aanwezig dat ik bijvoorbeeld al paniek voelde als de deurbel ringde. Uiteindelijk ben ik in therapie gegaan en kwam ik terecht in een groep met mensen die suicidaal waren. Daar ben ik één keer geweest en dat was eigenlijk al genoeg, want de mensen die daar zaten wilden echt niet meer leven en ik realiseerde mij dat ik wel wilde leven, maar niet meer op deze manier. Dat was voor mij een behoorlijke wake up call. Toen begon ik beetje bij beetje mijn leven weer op te bouwen. Dat begon met wandelen met mijn beste vriend, vervolgens ben ik gaan boksen, nam ik een bijbaantje en mocht ik langzamerhand meehelpen op school om te reintregeren.''

Sinds een paar jaar geef je ook de zogeheten ‘spoken wordshops’, hoe ben je erop gekomen om workshops te geven over spoken word?

''Rond de tijd dat ik de Man in de Mal EP had ik gemaakt, was ik ook naar een mannenretraite geweest. Daar ontmoette ik andere mannen die een soortgelijke struggle hadden, wat ik best fijn vond. Dit maakte dat ik meer met het onderwerp van mannelijkheid wilde gaan doen, dus ben ik gaan optreden bij de mannenretraites. Zo had ik vorig jaar een hele dag geschreven over alles wat er gebeurde en droeg ik dat aan het eind van de dag voor aan de mannen, als een soort recap. Dat vond ik erg leuk om te doen, maar het leek mij ook bijzonder om de mannen zelf te laten schrijven. Zelf ben ik goed in voelen en van daaruit schrijven, dus wilde ik dat bij anderen overbrengen.''

Wat doe je precies bij een workshop?

''Bij een spoken wordshop combineer ik ademwerk met schrijven. Hierbij begin je eerst met lichte ademoefeningen en zoek je de verbinding met je lichaam. Als je dat eenmaal hebt gedaan, ga je vanuit delen van het lichaam schrijven waarbij je iets voelde in die sessie. Hierdoor maakt het niet uit wat je schrijft en het hoeft niet mooi te rijmen, want het zou altijd goed zijn omdat je vanuit jezelf schrijft. Hoe dichter bij ik mijn gevoel schrijf, hoe minder mijn hoofd er tussen zit en hoe eerlijker mijn tekst wordt en hoe interessanter het wordt.''

Hoe was dat om die workshops te geven?

''Ik vond het zo mooi om te zien hoe open en kwetsbaar iedereen zich had opgesteld. Ik weet niet of je dit herkent, maar ik heb mij lang niet veilig gevoeld om mij kwetsbaar op te stellen bij een groep mannen. Hier was dat zo anders. De groep bestond uit zestien mannen maar iedereen luisterde echt naar elkaar, omdat wij allemaal eerlijk waren over onze angsten, pijn en trots.''

Ik kan mij voorstellen dat mannen overdonderd kunnen raken door emoties die zij misschien lang niet hebben gevoeld of niet herkennen, hoe was dat?

''Ja klopt, ik merkte dat sommige mannen dan niks zeiden omdat zij niet wisten wat zij voelden. Dan heb je er ook geen woorden voor, terwijl je eigen veel voelt maar niet weet wat je daarmee moet. Door de juiste woorden te vinden creeer je tools voor jezelf om die binnenwereld naar buiten te brengen. Wanneer je dat kan communiceren met anderen, wordt het leven niet alleen gemakkelijker voor jezelf, maar ook voor de mensen in je omgeving. Als die weten waarmee je zit, wat je nodig hebt, wat je leuk vindt en wat juist niet en waarom. Kijk, het vinden van woorden is niet het enige dat je hierbij kan helpen, daar zijn ook andere aspecten voor nodig om te bewerkstelligen, maar ik geloof dat het woorden vinden een belangrijke rol hierin kan spelen.''

Ben je benieuwd geworden naar het album 'Man In De Mal' van Nick? Beluister die dan hier op Spotify.